Getin Noble Bank S.A. a ,,Frankowicze’’
Ostatnie tygodnie niewątpliwie są gorące dla kredytobiorców uwikłanych w kredyty frankowe oferowane swego czasu przez Getin Noble Bank S.A. (,,Getin Bank’’). Otwarcie przymusowej restrukturyzacji Getin Banku spowodowało, iż pod znakiem zapytania jest możliwość udzielania sądowego zabezpieczenia w postaci wstrzymania obowiązku spłaty rat kapitałowo – odsetkowych na czas trwania postępowania, a w przypadku już udzielonych takich zabezpieczeń, możliwość ich pozostawania w mocy.
Problem wynika z treści art. 135 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (,,ustawa o BFG’’), który w uproszczeniu stanowi, że w stosunku do podmiotu znajdującego się w przymusowej restrukturyzacji niedopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia skierowanego do majątku podmiotu znajdującego się w przymusowej restrukturyzacji. Przepis ten stanowi implementację prawa Unii Europejskiej –Dyrektywy 2014/59.
Powstały zatem wątpliwości, a w ich konsekwencji pytania: czy wstrzymanie płatności przyszłych i niewymagalnych rat jest wymierzone w aktywa Getin Banku? W konsekwencji, co sądy powinny zrobić z zabezpieczeniami już udzielonymi ,,Frankowiczom’’? Czy dopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia w przypadku nowych wniosków złożonych już po otwarciu przymusowej restrukturyzacji?
Problem nabiera istotnego znaczenia m. in. z uwagi na masowo składane przez Getin Bank wnioski o uchylenie udzielonych już zabezpieczeń sądowych, głównie przez wzgląd na katastrofalną sytuację finansową Getin Banku. W przypadku jego upadłości, praktycznie pewne jest, że ,,Frankowicze’’ – nawet dysponujący pozytywnymi i prawomocnymi wyrokami sądowymi – nie zdołają zaspokoić swoich roszczeń wobec Getin Banku. Jedynym ratunkiem – nie licząc podjęcia samodzielnej decyzji o wstrzymaniu dalszej spłaty rat kapitałowo – odsetkowych – jest zatem uzyskanie sądowego zabezpieczenia w postaci wstrzymania obowiązku spłaty rat kapitałowo – odsetkowych na czas trwania postępowania sądowego.
W ocenie Kancelarii interesy ,,Frankowiczów’’ powinny podlegać w dalszym ciągu ochronie prawnej. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż wstrzymanie obowiązku spłaty rat nie jest wymierzone do majątku banku – a tylko takie zabezpieczenia są zabronione zgodnie z art. 135 ustawy o BFG. Po drugie, prezentowana przez prawników Getin Bank wykładnia wspomnianego art. 135 ustawy o BFG jest nieprawidłowa zarówno z uwagi na niewłaściwą implementację prawa unijnego, które nie pozwala na całkowite wyłączenie możliwości udzielania zabezpieczeń, a wyłącznie na ograniczenie tej możliwości. Po trzecie, zwracamy uwagę, iż wykładnia Getin Banku narusza przepisy Dyrektywy 93/13, której nadrzędnym celem jest ochrona praw konsumenta.
Co jednak na to wszystko Sądy orzekające w sprawach frankowych?
Odnosimy wrażenie, że zapanował totalny chaos.
W sprawach prowadzonych przez Kancelarię zapadają zarówno pozytywne dla ,,Frankowiczów’’ rozstrzygnięcia w postaci udzielenia zabezpieczenia, oddalenia wniosków Getin Banku o ich uchylenie czy też postanowienia o zawieszeniu postępowań wpadkowych o udzielenie zabezpieczenia na etapie zażaleń wniesionych przez Getin Bank. Pojawiają się jednak rozstrzygnięcia negatywne, m. in. postanowienia o odrzuceniu wniosków o zabezpieczenie z uwagi na ich niedopuszczalność czy oddalenia wniosków o zabezpieczenie. Dodatkowo część sędziów zwleka z wydawaniem decyzji bądź sporządzaniem ich uzasadnień.
Czy zatem możemy spodziewać się ujednolicenia orzecznictwa?
Wydaje się, że tak – standardowo jednak pomocny w tym celu będzie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), do którego Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie pod sygn. akt XXVIII C 4020/21 skierował pytanie prawne o treści: ,,Czy art. 6 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w świetle zasady skuteczności i proporcjonalności, jak również art. art. 34 ust. 1 lit b i lit. g oraz 70 ust. 1 i 4 dyrektywy nr 2014/59/UE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, zgodnie z którymi względem banku, wobec którego wszczęto przymusową restrukturyzację, niedopuszczalne jest uwzględnienie wniosku konsumenta o zarządzenie przez sąd środka tymczasowego (zabezpieczenia powództwa) polegającego na zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego obowiązku spłaty rat kapitałowo-odsetkowych wynikającego z umowy kredytu, która prawdopodobnie zostanie uznana przez sąd za nieważną na skutek usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych — tylko z tej przyczyny, że bank tej objęty został przymusową restrukturyzacją?’’
,,Frankowicze’’ powinni mocno trzymać kciuki licząc na to, iż zapadnie korzystane dla nich orzeczenie wydane przez TSUE. Uznanie dopuszczalności wstrzymania spłaty rat kapitałowo – odsetkowych w stosunku do Getin Banku powinno wpłynąć na ujednolicenie orzecznictwa i w konsekwencji umożliwienie ochrony majątku ,,Frankowiczów’’.
adwokat Paweł Bobrowski